Kan de samenwerking tussen opdrachtgever en programmamanager als symbiotisch gezien worden? Vandaag speelde deze vraag in de open training Programmamanagement. Op een vraag van één van de deelnemers hebben wij geprobeerd de samenwerking tussen die roldragers te typeren. 

Niet samenleven, wel samenwerken

De relatie tussen opdrachtgever en programmamanager is horizontaal: als gelijkwaardige partners in het programma proberen zij in wederzijds vertrouwen aan het programma te werken. Dat is tot wederzijds voordeel, maar tegelijkertijd ook noodzakelijk voor een goede voortgang in een programma. Symbiose wordt wel gezien als de langdurige samenleving van twee verschillende soorten. Dat een opdrachtgever en een programmamanager verschillende soorten mens zijn is nog wel te verdedigen. Maar dat zij ook langdurig samenleven lijkt mij te ver te gaan. Zij zitten frequent bij elkaar, maar communiceren ook via mail, telefoon en andere media doch zij leven in te onderscheiden systemen. De opdrachtgever in de wereld van andere (top)managers, bestuurders en politici, de programmamanager in de wereld van de uitvoering: projectleiders, middle managers, ondersteuners, e.d. Dat wil ik niet samenleven noemen. Er blijft een zekere afstand tussen beide bestaan. Zij kunnen heel goed zelfstandig in hun eigen wereld werken, maar weten – indien nodig – elkaar blindelings te vinden, in openheid, transparantie en gelijkwaardigheid. Zij zijn gericht op de klus en ongevoelig voor eventuele “rang-” of “hiërarchie”-verschillen tussen beide. Maar als de klus is afgelopen kunnen ze beiden doorleven in hun eigen wereld, zonder afhankelijk van elkaar te zijn geworden.

Opgave voor programmamanager

Om zo'n sfeer te creëren is een moeilijke opgave voor de programmamanager. Het is voor haar een streefbeeld om op een dergelijk niveau te kunnen samenwerken. Die situatie is er niet automatisch en vanzelf, maar creert de programmamanager door er zelf hard aan te werken. Dat is af en toe pal staan voor je eigen mening en niet meegaan in alle wensen van een opdrachtgever. Onafhankelijkheid en authenticiteit moet de programmamanager dan combineren met dienstbaarheid en respect voor de ander zonder arrogant en te eigenwijs te worden. Ga daar maar eens aan staan.